مفهوم ضرورت در نظریۀ اخلاقی آیت الله مصباح یزدی
نویسندگان
چکیده
نظریۀ آیتالله مصباح یزدی دربارۀ باید و نبایدهای اخلاقی به نظریۀ ضرورت بالقیاس الی الغیر مشهور است، زیرا خود ایشان به صراحت بایدهای اخلاقی را بر اساس مفهوم ضرورت بالقیاس الی الغیر تبیین کرده اند. برخی اندیشمندان بر این نظریه اشکال کردهاند که باید اخلاقی نمیتواند تحت مفهوم «ضرورت بالقیاس الی الغیر» قرار گیرد. هدف این مقاله تبیین نظریۀ آیت الله مصباح و بررسی اشکال وارد شده است. این بررسی با روش تحلیل عقلی و رجوع به ارتکازات و شهودات مفهومی انجام شده و با ذکر نمونههای کاربردی بر مدعای مورد نظر استدلال شده است. نتیجه اینکه سخنان استاد مصباح در توضیح این نظریه، بهگونهای است که نمیتواند بیانگر مفهوم ضرورت بالقیاس الی الغیر باشد و اساساً تبیین باید و نباید اخلاقی بر اساس این مفهوم نادرست است. با این حال، بر خلاف نتیجهگیری مستشکل، به صرف این اشکال نمیتوان هرگونه تبیین علّی از باید و نباید اخلاقی را رد کرد، بلکه دیدگاه استاد مصباح را میتوان منعکسکنندۀ ضرورتی دانست که در اصل علّیت به ویژه قاعدۀ سنخیت میان علت و معلول نهفته است. در واقع، اشکال استاد مصباح در این مسئله در نامگذاری این نظریه به «ضرورتبالقیاس الی الغیر» است و برای زیر سؤال بردن تبیین علّی او از باید و نباید اخلاقی لازم است راه دیگری پیمود.
منابع مشابه
ماهیت دموکراسی در اندیشه سیاسی آیت الله مصباح یزدی
کامجو رحمانی- دکتر حسن شمسینی غیاثوند- صالح بابایی دموکراسی بعنوان یکی از ارزش های جهانشمول در عصر جهانی شدن شناخته می شود. به همین دلیل همه متفکران و نظریه پردازان نسبت به آن به ارایه نظریه پرداخته اند. درواقع می توان گفت که دموکراسی پیچیده ترین موضوع متفکران جهان اسلام شناخته می شود. آیت الله مصباح یزدی از جمله متفکرانی است که درباره دموکراسی و مردم سالاری دینی نظریاتی ارایه کرده است. ایشان م...
متن کاملرابطه ولایت و جمهوریت در اندیشه آیت الله مصباح یزدی
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و تاسیس نظامی جدید، نظریهپردازی دربارة حکومت اسلامی در اندیشههای فقهی- سیاسی شیعه</st...
متن کامللغزش معناشناختی در نظریههای اخلاقی غایتگرا با تأکید بر نظریۀ اخلاقی استاد مصباح یزدی
لغزش معناشناختی یکی از لغزشگاههای رایج در مباحث علمی است و زمانی رخ میدهد که شخص متفکر هنگام بحث و نظریهپردازی دربارۀ یک موضوع، از قلمروی معنایی مورد نظرش فاصله بگیرد و به وادی معنایی دیگری بیفتد. پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا میتوان گفت برخی نظریههای اخلاقی نیز دچار لغزش معناشناختی شدهاند و اگر آری، این لغزش چگونه روی داده است؟ هدف این تحقیق آن است که از این منظر به بررسی نظریههای ...
متن کاملبررسی اصالت و کارایی شیوههای رفع تعارض علم و دین از نظرگاه آیت الله مصباح یزدی
هدف: هدف نوشتار حاضر، بررسی اصالت و کارایی شیوههای رفع تعارض ادعایی علم و دین، ارائه شده توسط مصباح یزدی بوده است. روش: پژوهش پیشرو در گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانهای و در مقام داوری ابتدا از روش توصیفی، در ارائۀ شیوههای رفع تعارض علم و دین از دیدگاه اندیشمندان غربی و مصباح یزدی بهره برده و سپس با روش تطبیقی، شیوههای اندیشمندان غربی و مصباح یزدی را با یکدیگر مقایسه و با روش تحلیلی، اصال...
متن کاملوجوه تشابه و افتراق دموکراسی و ارکان آن با نظام ولایت فقیه از دیدگاه قائلان به دو نظریۀ نصب (آیت الله مصباح یزدی) و نخب (آیت الله منتظری)
دموکراسی و ارکان آن از لحاظ مبانی نظری دارای وجوه افتراق و تشابهی با نظام ولایت فقیه از دیدگاه برخی از قائلان به نظریات نصب و نخب است، زیرا به طور طبیعی مقتضیات ذاتی نظام ولایت فقیه به عنوان نظام مقید به مکتب اسلامی با نظام های دموکراسی عرفی یا مقید به حقوق بشر تفاوت خواهد داشت. ضرورت این بحث به این دلیل است که برخی فقهای قائل به نصب و نخب در طول سیر علمی خویش دچار تغییر عقیده شده و در نظریات خ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)جلد ۲۱، شماره ۸۴، صفحات ۲۷-۴۸
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023